Pedagog specjalny
Jak mówić, żeby dziecko słuchało, i jak słuchać, żeby dziecko mówiło?
09.05.2025 16:36Jak mówić, żeby dziecko słuchało, i jak słuchać, żeby dziecko mówiło?
Komunikacja z dzieckiem w wieku szkolnym bywa nie lada wyzwaniem. Często mamy dobre intencje, ale słowa, które wypowiadamy, nie przynoszą oczekiwanego efektu – dziecko się buntuje, zamyka w sobie albo reaguje złością. Kluczem do budowania dobrej relacji z dzieckiem jest sposób, w jaki mówimy i jak słuchamy. Oto kilka sprawdzonych wskazówek, które mogą pomóc:
1. Zamiast krytykować – nazywaj emocje
Dziecko, które czuje się rozumiane, chętniej współpracuje. Kiedy jest zdenerwowane, zamiast mówić „Nie przesadzaj” – spróbuj powiedzieć: „Widzę, że jesteś rozczarowany” albo „Rozumiem, że to cię zdenerwowało”. Nazwanie emocji pomaga dziecku je oswoić i poczuć się bezpieczniej.
2. Zamiast rozkazywać – dawaj wybór
Dzieci nie lubią, gdy się je do czegoś zmusza. Lepiej zadziała pytanie: „Wolisz najpierw odrobić lekcje, a potem pograć, czy odwrotnie – ale zanim pójdziemy na kolację?” – niż: „Siadaj i odrabiaj lekcje, już!”
3. Zamiast karać – pokaż konsekwencje
Zamiast karać dziecko, warto pokazać naturalne konsekwencje jego działań. Jeśli np. zapomni wziąć strój na WF, nie przywoźmy go od razu do szkoły. Dzięki temu dziecko uczy się odpowiedzialności.
4. Słuchaj aktywnie
Gdy dziecko do Ciebie mówi – naprawdę słuchaj. Odłóż telefon, popatrz mu w oczy, przytaknij, dopytaj. Pokaż, że jego słowa są dla Ciebie ważne. Nie przerywaj, nie oceniaj, nie dawaj natychmiastowych rad. Czasem dziecko potrzebuje tylko tego, żeby je wysłuchać.
5. Doceniaj i zachęcaj zamiast chwalić ogólnikowo
Zamiast „Świetnie!” – spróbuj: „Widzę, że bardzo się postarałeś przy tym rysunku – jest pełen kolorów i szczegółów!” Takie konkretne docenianie buduje poczucie własnej wartości dziecka i motywuje je do dalszych wysiłków.
6. Rozmawiaj codziennie, nawet krótko
Nie czekaj, aż „będzie problem”. Znajduj czas na codzienne rozmowy – o szkole, o kolegach, o tym, co je cieszy i martwi. Nawet 10 minut szczerej rozmowy dziennie wzmacnia relację i sprawia, że dziecko chętniej przyjdzie do Ciebie w trudniejszym momencie.
Pamiętajmy: dzieci uczą się przez przykład. Jeśli my będziemy mówić do nich z szacunkiem i cierpliwością – nauczą się robić to samo. Komunikacja to nie tylko słowa – to też ton głosu, mimika, gesty i nasze nastawienie. Budując dobrą relację dziś, tworzymy fundament na kolejne lata wspólnego zrozumienia.
Godną polecenia lekturą, która jest świetnym źródłem wskazówek dla rodziców jest
książka "Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały, jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły" autorstwa Adele Faber i Elaine Mazlish:
Renata Bukacka
Moje dziecko nie chce się uczyć – co mogę zrobić?
06.05.2025 21:31Moje dziecko nie chce się uczyć – co mogę zrobić?
Każdy rodzic chce dla swojego dziecka jak najlepiej – by było mądre, samodzielne i odnosiło sukcesy. Dlatego moment, w którym dziecko odmawia nauki, unika odrabiania lekcji lub mówi „nie chce mi się”, bywa frustrujący i budzi niepokój. Co można wtedy zrobić?
1. Zacznij od rozmowy, nie od oceniania
Zamiast mówić: „Znowu nic nie zrobiłeś!” – zapytaj: 👉 „Widzę, że trudno Ci się zabrać za naukę. Co się dzieje?” Być może za niechęcią stoi zmęczenie, brak wiary w siebie, problemy rówieśnicze albo trudności z konkretnym przedmiotem. Rozmowa pomoże to odkryć.
2. Pomóż dziecku znaleźć sens nauki
Dzieci często nie widzą celu w uczeniu się, szczególnie jeśli coś wydaje im się trudne lub „nudne”. Możesz zapytać: 👉 „Jak myślisz, do czego może Ci się to przydać?” Albo opowiedzieć o tym, jak Ty radziłeś sobie w szkole, co Ci pomogło, co było trudne – dzieci lubią słuchać o prawdziwych historiach.
3. Wspieraj, zamiast wyręczać
Nie rób lekcji za dziecko – to osłabia jego samodzielność. Zamiast tego powiedz: 👉 „Nie musisz wszystkiego wiedzieć od razu. Jestem obok, jeśli będziesz potrzebować pomocy.” To daje dziecku przestrzeń i poczucie bezpieczeństwa.
4. Stwórz warunki do nauki
Ciche miejsce, ustalony czas na naukę, ograniczenie rozpraszaczy (telefon, telewizor) – to proste rzeczy, które bardzo pomagają. Dzieci uczą się najlepiej w przewidywalnych i uporządkowanych warunkach.
5. Doceniaj wysiłek, nie tylko efekty
Zamiast chwalić tylko dobre oceny, zwracaj uwagę na starania: 👉 „Widzę, że naprawdę się starałeś, żeby to zadanie skończyć – to ważne.” To buduje wewnętrzną motywację, która działa lepiej niż nagrody czy groźby.
6. Nie porównuj z innymi
Słowa typu „Zobacz, Kasia to umie!” ranią i demotywują. Każde dziecko jest inne – ma swoje tempo, swoje mocne i słabe strony. Lepiej powiedzieć: 👉 „Widzę postępy, nawet jeśli są małe. Idziesz w dobrym kierunku.”
7. Szukaj pomocy, jeśli potrzeba
Jeśli niechęć do nauki się utrzymuje, warto skonsultować się z wychowawcą, pedagogiem, psychologiem szkolnym. Być może problem ma głębsze przyczyny – ważne, żeby ich nie lekceważyć.
Pamiętaj:
Twoje wsparcie, zrozumienie i cierpliwość to najważniejsze „narzędzia” w motywowaniu dziecka. Nawet jeśli teraz nie widać efektów – nie rezygnuj. Dziecko potrzebuje Twojej wiary w nie, szczególnie wtedy, gdy samo zaczyna w nią wątpić.
Oto kilka wartościowych materiałów wideo, które mogą pomóc rodzicom zrozumieć, jak wspierać dziecko w nauce i motywować je do działania:
🎥 "Jak wspierać dziecko w nauce?"
Produkcja: Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę (YouTube) Czas trwania: ok. 10–15 minut Opis: Krótki, konkretny film w przystępny sposób pokazuje, co naprawdę motywuje dzieci do nauki i jak rodzice mogą wspierać ten proces bez presji i kar. Podkreśla rolę emocji, relacji i codziennej komunikacji.
🎥 "Nie chce mi się! Jak pomóc dziecku, które nie ma motywacji?"
Autor: Anna Jankowska – pedagog, blogerka edukacyjna Platforma: YouTube (kanał: "Tylko dla Mam") Czas trwania: ok. 20 minut Opis: Bardzo konkretny materiał dla rodziców, pokazujący typowe przyczyny braku chęci do nauki i sposoby reagowania – z humorem i empatią.
🎥 Webinar: "Jak motywować dziecko do nauki?"
Autor: Fundacja Szkoła z Klasą / Centrum Edukacji Obywatelskiej Platforma: YouTube lub strony fundacji Opis: Dłuższy materiał (ok. 40–60 minut), idealny na wieczór edukacyjny dla rodziców. Opiera się na badaniach i praktyce nauczycieli. Pokazuje, jak budować wewnętrzną motywację u dzieci i jak unikać najczęstszych błędów.
Renata Bukacka
Dlaczego warto zachęcać dzieci do odrabiania prac domowych?
06.05.2025 21:28Dlaczego warto zachęcać dzieci do odrabiania prac domowych?
Szanowni Państwo,
W ostatnich latach temat prac domowych budzi wiele emocji. Choć zgodnie z obecnymi przepisami uczniowie szkół podstawowych nie mają obowiązku odrabiania tradycyjnych zadań domowych, nie oznacza to, że praca własna w domu straciła na znaczeniu. Wręcz przeciwnie – systematyczne utrwalanie wiedzy i rozwijanie samodzielności poza lekcjami to jeden z kluczowych elementów wspierających rozwój ucznia.
Dlaczego warto kontynuować pracę w domu?
🔹 Utrwalanie wiedzy Zadania domowe pomagają dziecku lepiej zrozumieć i zapamiętać to, czego nauczyło się w szkole. Powrót do materiału pozwala utrwalić nowe informacje i szybciej je przyswoić.
🔹 Rozwijanie samodzielności i odpowiedzialności Praca w domu uczy organizacji, planowania i systematyczności – to umiejętności, które przydadzą się w szkole i w dorosłym życiu.
🔹 Ćwiczenie wytrwałości Własny wysiłek włożony w rozwiązywanie zadań rozwija cierpliwość i odporność na trudności – cechy ważne nie tylko w nauce.
🔹 Indywidualne tempo pracy W domu dziecko może wrócić do zagadnień, które sprawiły mu trudność, i poświęcić im więcej czasu, niż jest to możliwe na lekcji.
Jak wspierać dziecko w odrabianiu zadań domowych?
✅ Stwórzcie w domu spokojne miejsce do nauki ✅ Zachęcajcie, ale nie wyręczajcie ✅ Chwalcie za wysiłek, nie tylko za efekt ✅ Rozmawiajcie o tym, czego dziecko się nauczyło – to wzmacnia jego zaangażowanie
Zachęcamy do traktowania zadań domowych nie jako przykrego obowiązku, lecz jako szansy na rozwój i wzmocnienie kompetencji dziecka. Regularna praca w domu może przynieść naprawdę dobre efekty – nie tylko szkolne, ale też osobiste.